Tükeniş
Yıllar önce yazmış olduğum bir köşe yazısında pamukçuluğumuzu bekleyen tehlikeyi dile getirmiştim. Peki, neydi o tehlike? Bilindiği gibi dış ülkelere sattığımız en değerli ürün beyaz altın da denilen pamuktur. Çin’in ürettiği yeni bir pamuk türü, yün gibi ısıtıyor ve lifleri de ülkemizde yetiştirilmekte olanlardan çok daha uzun. Türkiye’de üretilen pamukta bu özellikler bulunmadığı için piyasasını Çin’e kaptırması kaçınılmaz olur demiştim. Görünen o ki Türkiye artık dünya pamuk piyasasında söz sahibi değil. Birkaç gün önce eniştem ile konuşmuştum. Konu yirmi beş yıldan beri varlığından haberimiz olmayan küçük bir tarla idi. Tarlayı yıllardan beri işlemekte olan kişiye satın almasını önerelim. Tam da pamukçuların bol paraya kavuştuğu günler. Sıkıntı çekmeden alır dedim. Eniştem abi sen ne diyorsun? Pamukçular perişan. Bir kilo pamuğun toplatılması yüz atmış kuruş. Tüccar ise pamuğa yüz otuz kuruşa bile almakta nazlanıyor. Bu yüzden pamuklar tarlada kaldı. Çiftçiler pamuk yarımı yapmaktansa bağ bahçe yetiştirmeye yönlendiler dedi. Eyvah ki ne eyvah. Belli ki korktuğum çiftçilerimizin başına geldi. İster tarım ürünü olsun. İster sanayi ürünü. Piyasası arz ve talebe göre oluşur. Arz az, talep çoksa ürün değerine, hatta değerinin üzerinde satılır. Arz çok talep az ise ürün elde kalır. Satılanlar da değerinin çok altında ka–satılır.
Bir ülkede üretim bir plan dahilinde yapılmıyorsa o ülkede kalkınma olamaz. Üretici hep zarar eder ve bu yüzden üretmekte isteksiz davranır. Planlı tarımda en başarılı ülke İsrail’dir. Planlı üretim sayesinde verimsiz kumsal arazilerde tarımda harikalar yaratırken Türkiye tarımcıları en verimli arazilerde su savağının yanı başındaki arazilerde yaptığı tarımdan bile para kazanamıyor. Tarımdaki başarısızlığa işte güzel bir örnek. Halamın oğlu otuz beş dönüm patlıcan dikmiş. Bırakınız insanları, patlıcanı o yıl inekler bile yemiyor. Biri aklınca halamın oğlunu iğnelemek istiyor. Ne oldu senin patlıcanlara diye soruyor? Bu yıl zarar ettim ama seneye de yine otuz beş dönüm patlıcan dikeceğim diyor. Dediğini de yapıyor. Aynı kişi ne oldu? Yine patlıcan diktin mi diye sorduğunda evet diktim diyor. Kazandığım parayla şu iki kamyonu aldım. Küçük çiftçiler bu tür dalgalanmalara dayanamazlar. Hep para kazanacağını umduğu ürünleri yetiştirmeye yönelir. Devletin bir planlaması olmadığından nerede? Ne kadar ürün yetiştirildiğini bilmez. Gerekenden daha çok ürün yetiştirildiğinde yetiştirdikleri elde kalır. Bu nedenle sürekli zarar ederler. Çoğunlukla karın tokluğuna çalışmış olurlar.
On iki dönüm börülce ekmiştim. Börülce yetiştirmek cesaret ister. Zira tarım zararlılarının en çok sevdiği üründür börülce. Bu yüzden her hasattan sonra ilaçlanması gerekir. Eğer ilaçlanmazlarsa tüm ürün kurtlanır ve piyasa değerini kaybeder. Koskoca Menemen’de iki tarla börülce var. Benimki on iki dönüm. Kardeşiminki ise on dört dönüm. Benim tarladaki börülce daha iyi göz dolduruyor. Gelen geçen beni uyarıyor. Kahyaoğlu sakın börülcelerini çakallara kaptırma. Bu yıl börülce eken yok. Bu yüzden senin börülceler çok iyi para edecek diyorlar. Hasata başladığımda ne göreyim? Menemen pazarında her tezgâhta börülce dolu. Meğer o yıl Salihli ve Turgutlu ovaları börülce doluymuş. Topladığım ürünü hale verdiğimde elime geçen para toplatma bedelini karşılamıyor. Neyse ki evim üç ana caddenin kesiştiği yerde olduğu için kapımın önünde bol miktarda satabiliyorum. Buna rağmen börülceden aldığım para ancak masraflarımı karşılamıştı. Emeğimin ise hiçbir değeri olmamıştı. Yetiştirmiş olduğum börülcenin çok lezzetli olduğunu söyleyenler seneye yine ekecek misin diye sorduklarında bir daha mı? Asla diyordum. Tarımdaki zararlarıma on yıl dayana bildim. Sonunda tarlalarımı satarak tarım ile uğraşmak derdinden kurtuldum. Ben iyi bir elektrik tesisat ustası ve televizyon tamircisiydim. Bu nedenle çiftçilikten vazgeçmek benim için yıkım olmamıştı. Ya çiftçilikten başka mesleği olmayanlar ne yapsınlar? Tarımda gerekli planlamalar yapılmadığı sürece tarımla uğraşanlar para kazanamazlar. Plansızlık yüzünden tarımımız gerilemiş, dış ülkelere tarım ürünleri satan bir ülke iken, artık tarım ürünleri ithal eden bir ülke olduk. Oysa az gelişmiş ülkelerde tarım ekonominin can damarıdır.
Özcan Nevres ozcan.nevres@gmail.com
www.ozcannevres.com
- Tükeniş - Haziran 24, 2016
- İnönü Krom Satmış - Haziran 24, 2016
- Konu Taksim Meydanı Olunca - Haziran 24, 2016