Saraçoğlu Stadyumunda Yaşananlar
Önce Saraçoğlu kimdir ona bakalım. Şükrü Saraçoğlu 17 yıl boyunca Fenerbahçe Spor Kulübü’nün başkanlığını yapmıştır. 22 Temmuz 1998 yılında alınan kararla Fenerbahçe Stadı’nın adı Fenerbahçe Şükrü Saraçoğlu Stadyumu olarak değiştirilmiştir. Stadyuma adı verilen Şükrü Saraçoğlu’nun hizmetleri bu kadar mı? Onun en büyük hizmeti Varlık Vergisini koyarak sanayinin ve ticaretin Türk’lerin eline geçmesini sağlamasıdır. Şunu açıkça söylemekte yarar görüyorum. Ben yaşamımı radyo ve televizyon tamircisi olarak sürdürmemi Varlık Vergisine borçluyum. Geçimlerini sanatkâr, tüccar ve esnaf olarak kazananlar da mesleklerini bu yasaya borçludurlar. Zira o yasadan önce tüm ticari ve sanat işleri azınlıkların elindeydi. O yasa sayesinde bu tabu yıkılmıştır. Bu büyük devlet adamımızı tanımaya devam edelim..
1887 yılında İzmir’in Ödemiş ilçesinde doğdu. İlk ve ortaokulu Ödemiş’te okuduktan sonra İzmir İdadisi’ne girdi. Son derece zeki, çalışkan bir öğrenciydi. İzmir idadisini birincilikle bitirerek, Ankara’daki Mektebi-i Mülkiye’ye geçti. 1909 yılında Mektebi-i Mülkiye’ yi bitirerek İzmir Valiliği Maiyet Memurluğu’na atandı. İzmir Sultanisi’nde matematik-öğretmenliği yapan Saraçoğlu, 1911 yılında İttihat ve Terakki Ticaret Mektebi-i Müdürlüğü görevine getirildi.
Yurt dışında öğrenimini sürdürürken, İzmir işgal edilince Türkiye’ye gideceğini öğrendiği bir İtalyan gemisine kaçak binip yurda döndü. Ulusal Kurtuluş Hareketi’ne katıldı. Kuşadası, Nazilli ve Aydın yörelerinde kurulan Kuva-i Milliye hareketlerinin örgütlenmesinde çalıştı. Osmanlı Meclisi Mebus anı’na İzmir milletvekili olarak seçildiyse de, Saraçoğlu bu göreve katılmadı.
Saraçoğlu 1923’de Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne İzmir Mebusu olarak girdi.
Fethi Okyar kabinesinde Maarif Vekili, İnönü’nün 3 ve 4. hükümetlerinde Adliye Vekili ve 12’nci Refik Saydam hükümetinde Hariciye Vekili olan Mehmet Şükrü Saraçoğlu, 1942 yılında Refik Saydam’ın ölümü üzerine İnönü tarafından 9 Temmuz 1942 günü başbakanlığa atanarak hükümeti kurmakla görevlendirildi.
Fethi Okyar hükümetinde Milli Eğitim Bakanlığı yapan Saraçoğlu 1926’da Yunanlılarla kurulan Mübadele Komisyonu’na başkanlık etti. Başbakanlığına kadar kurulan bütün hükümetlerde görev aldı. Bu hükümetlerde Maliye, Adliye ve Hariciye vekilliklerinde bulundu. Saraçoğlu’nun 1932 yılında Paris’te Osmanlı borçlarının ödeme koşullarının saptanması görüşmelelerini Türkiye adına yürütürken görüyoruz. 1933’de bir antlaşma ile bu konuyu başarıyla ve batılı gözlemcilerin hayranlığı içinde bitirirken izliyoruz. Saraçoğlu’nun devlet adamlığı vitrinini süsleyen en değerli ve liyakatinin zirvesine vardığı bu anlaşma ile genç Türkiye Cumhuriyeti’nin maliyesi soluk aldı.
Genç Cumhuriyet’in devlet organlarının kurumlaşmasında da emeği geçen Saraçoğlu, bakanlıkları sırasında avukatlık, hâkimlik, İcra İflas Kanunlarını hazırlamış ve çıkartmış iş esasına dayalı cezaevlerinin oluşmasını ve ilk örnek olarak İmralı’nın kuruluşunu sağlamıştır. Barem ve Emeklilik kanunları da Saraçoğlu’nun zamanında oluşturulmuştur.
Refik Saydam’ın ölümü sonrasında Başbakan olan Saraçoğlu, bu döneminde de Cumhuriyet döneminin bütünsellik taşıyan seçim yasasını iki dereceli olarak hazırladı ve çıkarttı. Saraçoğlu istifa ederek Başbakanlığı Recep Peker’e devrettikten sonra 1 Kasım 1948 ve 22 Mayıs 1950 yılları arasında Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı yaptı.
1950 seçimlerinde parlamentoya giremeyen Saraçoğlu siyaseti bıraktı.
Saraçoğlu, 27 Aralık 1953’de İstanbul’da vefat etti.
Kadıköy’deki Fenerbahçe stadyumunda adı yaşatılan Şükrü Saraçoğlu tüm bu işleri başaran en değerli devlet adamlarımızdan biridir. O çağdaş bir Türkiye yaratmak için ömrünü adamış olan olağanüstü bir insandı. Stadyumda yaşanan olaylar mutlaka onun kemiklerini sızlatmıştır. Gerçi Demokrat Partililer onun kemiklerini çok sızlatmışlardı. Depremzedeler için inşa edilen bir mahalleye Saraçoğlu Mahallesi adı verilmişti. Demokrat Partili hatipler o evler Saraçoğlu’nun mülküymüş gibi propaganda yaparak geçmişteki büyük hizmetlerini karalamak istemişlerdir. Ne yazık ki seçmenlere bu yalanı inandırmayı başarmışlardır.
Not: Şükrü Saraçoğlu ile ilgili bilgiler www.kimkimdir.com sitesinden alınmıştır.
Özcan Nevres.
- Tükeniş - Haziran 24, 2016
- İnönü Krom Satmış - Haziran 24, 2016
- Konu Taksim Meydanı Olunca - Haziran 24, 2016